داستان، چوغلۇق بالىسى

زىمىننى تىترىتەر يىتىم نالىسى،
ئارماندا كۆز يۇمار شۇڭا ئانىسى.
ساقايماس بىر ئۆمۈر كۆڭۈل يارىسى،
بىر قىسسە سۆزلەيدۇ چوغلۇق بالىسى...

1

مۇڭ باسقان كائىنات، چاك كەتكەن زىمىن،
خارابە سىياقتا چۇۋۇلغان دۇنيا.
بۇزۇلغان بىنالار، ئۆيلەر ھىساپسىز،
ھاياتلىق شەپىسى تېپىلماس ھەتتا.

ھاۋانى قاپلىغان مۇدھىش بىر پۇراق ،
بۇرۇختۇم بولغان چاڭ - توزان ئەۋجىدە.
توساتتىن ‹‹ئانا›› دەپ نالە ئەيلىدى،
بىر بالا ۋەيرانە غېرىپ كەپىدە.

ھەممە ياق ئوخشاشلا بۇزۇپ چېقىلغان،
ئۆيلەرنىڭ ئورنىدا كىسەك دۆۋىسى.
ئۆي-جاھاز، ئاش–ئۇزۇق، كىگىز-گىلەملەر،
توپىغا مىلىنىپ ياتار ھەممىسى.

خېلى ۋاخ ئۆتكەندە تەرەپ-تەرەپتىن،
يىغلىغان، ۋايسىغان ئاۋازلار كەلدى.
ئادەملەر بىر-بىرلەپ پەيدا بولۇشۇپ،
زىمىنغا ھاياتلىق شەپىسى بەردسى.

ساق قالغان كىشىلەر كۆزلىرىدە ياش،
ئىزدەيتتى قېرىنداش، تۇغقانلىرىنى.
يارلانغان كىشىلەر جان بىلەن ھەلەك،
بىلمەيتتى قەيەردە تۇرغانلىرىنى.

بىرىنى چىقاردى ياغاچ ئاستىدىن،
بىرلىرى كىسەكلەر تېگىدە قالغان.
ئاۋۇنىڭ يېرىلغان بېشى، ماۋۇنىڭ،
يۈزلىرى قىپقىزىل قانغا بويالغان.

‹‹ئانا ›› دەپ يىغلايتتى بىرى ئۇ يەردە،
‹‹بالام ›› دەپ باغرىنى مۇجۇيتتى بىرى.
مۇشۇنچە بالاغا گىرىپتار قىلغان،
رەھىمسىز تەقدىر ھەم تەبىئەت سىرى.

كىشىنڭ باغرىنى ئېزەتتى بۇ ھال،
نالە-زار ساداسى يەتكەن پەلەككە.
ئەمماكى ھېچكىشى دىققەت قىلمىدى،
‹‹ئانا›› دەپ يىغلىغان سەبى گۆدەككە.

بىر چاغدا قۇتقۇزۇش ئەترىتى كەلدى،
ئەسكەرلەر، دوختۇرلار، سىستىرالار ھەم.
ئاتلاندى ھاياتلىق كۈرىشى ئۈچۈن،
قوللارنى قوللارغا تۇتۇشۇپ مەھكەم.

جاپالىق تىرىشىش، تىركىشىشلەردىن،
مىڭلىغان ھاياتلىق ساقلاپ قېلىندى.
ياردارلار ھىساپسىز، ئۆلگەنلەرمۇ جېق،
ھەسرەتتە ھەممىنىڭ باغرى تىلىندى.

قۇتقۇزۇپ چىقىلدى يىقىلغان ئۆيدىن،
‹‹ئانا›› دەپ يىغلىغان سەبى بالىمۇ.
كىسەكلەر ئاستىدا قانغا مىلىنىپ،
مەڭگۈلۈك كۆز يۇمغان ئىدى ئانىمۇ.

-ھەي ئىسىت رەھمەتلىك،-دېدى ياش تۆكۈپ،
بىر قولى تېڭىقلىق ياشانغان ئايال.
-يالغۇزلا بىر بالا، بىر ئانا ئىدى،
ھاياتلىق شامىغا تېگىپتۇ شامال.

ئەمدىلا بەش ياشقا كىرگەن بالىدى،
دادىسى كۆز يۇمغان بىر ياش چېغىدا.
تۇل ئۆتتى ئانىسى شۇنىڭدىن بىرى،
كۆز يېشى قۇرىماي ئىچ ئاغرىقىدا.

تىكەندەك قالدىغۇ ئۇرۇق - تۇغقانسىز،
قانداقمۇ ياشاركىن يالغۇز - يىگانە.
كىملەرنىڭ ئالدىدا بوينىنى قىسىپ،
خارلىنىپ يۈرەركىن گۆدەك بىچارە.

شۇ سۆزنى ئېيتىپلا ياشانغان ئايال،
بالىنى قۇچاقلاپ تۆكۈلۈپ كەتتى.
يۈرەكتىن قاينىغان مۇڭلۇق يىغىدىن،
بارچىنىڭ باغرىنى، دىلىنى ئەزدى.

بالىمۇ ھېچ ئىشتىن خەۋەرسىز ھالدا،
مۆلدۈرلەپ قارايتتى ھەممە كىشىگە.
ئىسەدەپ يىغلىشى، ئانا ئۆلۈمى،
ئېچىنىش سالاتتى كىشى قەلبىگە.

شۇ پەيتتە ھەربىيلەر نوسولكا بىلەن،
ئېپ كەلدى سۇۋۇغان قانلىق جەسەتنى.
ئۆرتەندى يۈرەكلەر، تۆكۈلدى ياشلار،
ئاھ قانداق تەرىپلەي بۇ مۇسىبەتنى...

‹‹ئانا›› دەپ قىرقىراپ يۇلقۇندى بالا،
ئوق تەككەن كىيىكتەك كەتتى تىپچەكلەپ.
يىغىدىن تېلىقىپ لىۋى كۆكەردى،
ئايالدىن قۇتۇلماق بۇلاتتى ھە دەپ.

ياشانغان ئايالنىڭ قۇربى يەتمىدى،
قاماللاپ ئارتۇقچە تۇتۇپ تۇرۇشقا.
شۇ تاپتا ھېچكىمنىڭ قۇربى يەتمەيتتى.
ئۇنىڭغا تەسەللىي، ھەمدەم بۇلۇشقا.

قويۋەتتى، ساداقتىن ئېتىلغان ئوقتەك،
بارغانچە تاشلاندى قانلىق جەسەتكە.
ئانىنى تارتقۇشلاپ چاقىراتتى ئۇ،
چىداش تەس شۇ پەيتتە پىغان، ھەسرەتكە.

ئانىنىڭ قان يۇقى يۈزىنى سىلاپ،
تېلىقىپ-تېلىقىپ يىغلىدى بالا.
شۇنچىلىك نالە-زار، ئىلتىجلارغا،
جاۋاپسىز جىممىدە ياتاتتى ئانا.

ھەممەيلەن يىغلاشتى بۇ ھالنى كۆرۈپ،
ئەسكەرلەر قالمىدى ھەتتا سىرتىدا.
ھېچكىمنىڭ تەدبىر ۋە ئىلاجى يوقكەن،
تەقدىرنىڭ قازاسى - قىسمەت ئالدىدا.

بەك ئۇزۇن قۇيۇشقا بولمايتتى، شۇڭا،
جەسەتنى ئەسكەرلەپ ئېلىپ كېتىشنى.
بالىنىڭ يېنىدا ياشانغان ئايال،
يەنە بىر سىستىرا بىللە قېلىشتى.

سىستىرا بالىنى بەزلەيتتى ھارماي،
ۋە لېكىن بالىدىن ئۆتە يىغلايتتى.
تەسەللىي، تەسكىنلەر، كۆڭۈل ياساشلار،
يا بالا، يا قىزغا داۋا بولمايتتى.

بىر چاغدا ئېگىز بوي ياش دوختۇر كېلىپ،
قىزچاقنىڭ يېشىنى سۈرتتى ئاۋايلاپ.
بەرداشلىق بىرەلمەي ئاران تۇرغان قىز،
باغرىغا تاشلاندى بۇقۇلداپ يىغلاپ.

-باغرىمنى ئەزمەڭچۇ جېنىم رازىيە،
سەۋرلىك بولايلى، بەردەم بولايلى!
ئۇ بالا بىزلەرگە ئىھتىياجلىقتۇر،
تەسەللىي بىرەيلى، ھالىن سورايلى!

رازىيە يىغىدىن توختىدى ئاران،
ئارقىدىن بالىنى بەزلەپ توختاتتى.
ياشانغان ئايالدىن ئاڭلاپ ئەھۋالنى،
قايتىدىن مۇڭلاندى، ئېغىر ئۇھ تارتتى.

ئەكبەركەن بەش ياشلىق بالىنىڭ ئېتى،
ئاددى بىر تىككۈچى ئىكەن ئانىسى.
كىسەللىك سەۋەپلىك تۆت يىل بۇرۇنلا،
دۇنيادىن كەتكەنكەن مەرھۇم دادىسى.

بۇ يۇرتتا ھېچقانداق تۇغقىنى يوقكەن،
قالغۇدەك ئېنىقلا ئىگە-چاقىسىز.
-بىزلەرغۇ قول-قولچە باقارمىز، لىكىن،
كۆردۈڭلار بىزنىڭمۇ مۇشۇ ھالىمىز...

كەچ كىرىپ قاراڭغۇ چۈشەر مەھەلدە،
قۇتقۇزۇش ئەترىتى ماڭماقچى بولدى.
چوڭ-كىچىك، ئەر-ئايال، بارچە ئەل-ئاۋام،
ئامانلىق تىلىشىپ ئۇزۇتۇپ قويدى.

ئەترەتنىڭ ئىچىدە رازىيەمۇ بار،
قارايتتى ئەكبەرگە تويماي دەممۇ-دەم.
ئىچىدە ئوتلۇق بىر تىلەك تىلەيتتى،
‹‹ياخشى قال ئەي غېرىپ ناتىۋان ئەركەم!››